ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ολόκληρη η Αττική ανήκε στον σουλτάνο ενώ τη θρησκευτική εξουσία είχε ο μουφτής που ήταν ο ανώτερος μουσουλμάνος κληρικός. Ο μουφτής Ιμπραήμ Χαμζά μπέης κατείχε μεγάλο μέρος του Αλίμου και άλλων όμορων περιοχών για αυτό το γειτονικό Μπραχάμι πήρε το όνομά του όπως επίσης και η περιοχή του Ελληνικού που ονομάστηκε Χασάνι, εφόσον αποτελούσε περιουσία του Χασάν μπέη.

Μετά τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους οι Τούρκοι προτού φύγουν πουλάνε τις περιουσίες τους. Οι τεράστιες εκτάσεις του Αλίμου περνούν στην ιδιοκτησία του Ανδρέα Λουριώτη (1789 – 1854) συνεργάτη του Μαυροκορδάτου.

Μεγάλες εκτάσεις γης αγοράστηκαν επίσης από τον Τζανέτο, τον Κωνσταντινουπολίτη έμπορο Αλέξανδρο Κοντόσταυλο, από νησιώτες καραβοκύρηδες αλλά και από τον αγωνιστή της επανάστασης του 1821 Ιωάννη Μακρυγιάννη ο οποίος αγόρασε τις οδούς Καλαμακίου, Θεμιστοκλέους, Κανάρη, Φιλελλήνων, Κονδύλη, Μεγίστης και Θουκιδίδου έναντι 2.750 δραχμών. Επίσης ο Χασάν Μπέης παραχώρησε φεύγοντας τμήμα της περιοχής στις αδελφές Καραγιανοπούλου.

Μετά την απελευθέρωση οι Αρβανίτες καλλιεργητές των κτημάτων των Τούρκων καλούν και άλλους Αρβανίτες από τα Μέθανα, αν και η περιοχή συνεχίζει να είναι εξαιρετικά αραιοκατοικημένη και απομονωμένη λόγω του κακού οδικού δικτύου και της παρουσίας ληστών.

Πληθυσμός Τραχώνων, Χασανίου και Κοντοπήγαδου το 1879
Πηγή: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=3390833547653866&set=g.758784610805144&type=1&theater&ifg=1

Επι Όθωνος ο Άλιμος υπάγεται στο δήμο Αθηναίων ενώ το 1890 κατασκευάζεται από την οικογένεια Αναγνωστοπούλου το παλαιότερο σωζόμενο κτίριο της περιοχής στην οδό Λυκούργου 4.

Η ανάπτυξη του Αλίμου, που αρχικά ονομάστηκε συνοικία Συγγρού, ξεκινά τον 20ο αιών. Το 1905 κτίστηκε η πρώτη εκκλησία στο ύψωμα που σήμερα βρίσκεται ο Ναός της Μεταμορφώσεως.

Ναός της Μεταμορφώσεως
Πηγή: https://sites.google.com/site/sotiras/home/history


Ναός της Μεταμορφώσεως
Πηγή: https://sites.google.com/site/sotiras/home/history

Επί Βενιζέλου πραγματοποιούνται απαλλοτριώσεις μεγάλων κτημάτων δίνοντας έτσι την ευκαιρία για ανάπτυξη. Το 1912 ο Γερμανός Γκρόμαν κατασκεύασε την πρώτη βίλα της περιοχής μετά τον γάμο του με την κόρη του Καλαμακιώτη κτηματία Ζάννου. Από τις Πικροδάφνες στον κήπο του όλη η περιοχή ονομάστηκε ‘Πικροδάφνη’.


Βίλα Γκρόμαν
Πηγή: https://www.alimosonline.gr/

Την ίδια περίπου περίοδο ο Κεφαλλονίτης γιατρός Μαρίνος Γερουλάνος αγοράζει κτήματα στους Κάτω Τράχωνες και δημιουργεί μια πρότυπη αγροτική μονάδα.

Το κτήμα έφτασε να συντηρεί 40 περίπου οικογένειες και περισσότερους από 70 εργάτες. Ο εύπορος Αθηναίος εργολάβος Νικόλαος Μαλτέζος, που αργότερα έγινε ο πρώτος πρόεδρος της κοινότητας Καλαμακίου, έχτισε το 1916 την οικία του στην οδό Ερμού και άλλες τρεις πέτρινες οικίες όπου μάλιστα. Σε μια από αυτές εγκαταστάθηκε αργότερα (1938) ο κινηματογραφιστής Φίνος μετατρέποντας το χώρο σε στούντιο. Στην οδό Μεταμορφώσεως στον αριθμό 4 βρισκόταν μια όμορφη βίλα με καμάρες, το σπίτι του γνωστού μόδιστρου Τσούχλου όπου στεγάστηκαν εκεί τα Εκπαιδευτήρια Τσαμτσούρη Ανεστοπούλου πριν μεταφερθούν στην οδό Κανάρη 14 στη βίλα Ανδρεάδη.


Βίλα Τσούχλου
Πηγή: https://www.alimosonline.gr

Ο Δημήτριος Τσούχλος που διατηρούσε εκείνη την εποχή τον μεγαλύτερο οίκο μόδας της Αθήνας, έκτισε ακόμα μια πυργοειδή οικία που χρησιμοποιούνταν αρχικά ως χαρτοπαιχτική λέσχη ενώ αργότερα το νοίκιαζε σε διάφορες προσωπικότητες όπως τον Άγγελο Σικελιανό και τη σύζυγός του Εύα. Το 1933 όταν το ζευγάρι χώρισε το ξενοίκιασαν. Κατά την διάρκεια της Κατοχής το είχαν επιτάξει οι Γερμανοί και το χρησιμοποιούσαν ως μπαρ. Σε αυτό το διάστημα το σπίτι υπέστη μεγάλες φθορές. Αργότερα βρέθηκαν στον κήπο και ενεργά πολεμοφόδια. Το 1948 το αγόρασε ο Γεώργιος Σταμόπουλος και χρειάστηκε να κάνει πολλές επισκευές μέχρι να μπορέσει να κατοικηθεί στις αρχές του 1950. Ο πύργος υπάρχει ακόμη και είναι ένα στολίδι για τον Άλιμο.


Βίλα Τσούχλου
Πηγή: https://www.alimosonline.gr/

Ο ράφτης των ανακτόρων Τσόχας, ο Τσολάκης, ο Τσόρος, η οικογένεια Πικρού, οι Ολλανδοί αδερφοί Φαν Βαικ και η οικογένεια Ανδριώτη που έχτισε το ιδιωτικό εκκλησάκι των Ταξιαρχών, βρίσκουν στον Άλιμο το ησυχαστήριό τους και χτίζουν τις πολυτελείς βίλλες τους.

Το 1926 λειτουργεί το 1ο Δημοτικό σχολείο Καλαμακίου και το 1927 ο οικισμός του Καλαμακίου αποσπάται διοικητικά από το Μπραχάμι και αναγνωρίζεται ως αυτόνομη κοινότητα με τον κτηματικό σύνδεσμο ‘Αλιμούσιος’ να παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή την αναγνώριση.

1ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμακίου

Παρά τα προβλήματα στην ηλεκτροδότηση, την υδροδότηση και την έλλειψη οδικού δικτύου, έρχονται οι πρώτοι γιατροί όπως ο Λογοθετόπουλος, ο Σπηλιοτόπουλος, ο Πικρός, ανοίγουν τα φαρμακεία του Ιωαννίδη και του Τζιβανίδη, το παντοπωλείο του Σκιαδά και ο φούρνος του Λουκέα, τα ζυθεστιατόρια και οι ψαροταβέρνες της παραλίας όπως ο Κρητικός και η Αίγλη φέρνοντας μια οικονομική και οικιστική ανάπτυξη στην περιοχή.

Βίλα Λογοθετόπουλου
Πηγή: https://www.alimosonline.gr/


Βίλα Λογοθετόπουλου
Πηγή:https://www.alimosonline.gr/

Το 1928 γίνεται το πρώτο σχέδιο ‘σχέδιο πόλεως’ του Καλαμακίου που περιελάβανε την παραλιακή από την Πικροδάφνη μέχρι το αεροδρόμιο και τη Λυσικράτους. Είκοσι μήνες μετά την αναγνώριση της κοινότητας Καλαμακίου αποσπάστηκε από αυτήν ο συνοικισμός Κομνηνοί και λίγο αργότερα η έκταση των Κομνηνών απαλλοτριώθηκε για την κατασκευή του αεροδρομίου του Ελληνικού. Το 1930 αποσπάστηκε από το Καλαμάκι και ο συνοικισμός του Ελληνικού, τα σημερινά Δικηγορικά. Το 1936 εγκρίνεται από την κυβέρνηση σχέδιο ρυμοτομίας του συνοικισμού ‘Άλιμος’ καθώς και του νεοσύστατου συνοικισμού ‘Τράχωνες’. Μέχρι και τις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η περιοχή γνωρίζει ραγδαία αύξηση του πληθυσμού.

Παραλιακή Λεωφόρος στον Άλιμο (1930 – 1960)
Πηγή: https://www.notia.gr/